Tijdens mijn geneeskundestudie leerde ik het al. Elke ziekte-episode maakt je kwetsbaarder voor een volgende episode. Als je eenmaal een hernia hebt gehad, is dat stuk van je lichaam kwetsbaarder geworden. Die ene hernia zal je leven niet voorgoed veranderen, maar als je er al twintig hebt gehad is de kans vrij groot dat je nog een eenentwintigste keer ruzie krijg met je zenuwen en je ruggenwervels.
Het vak ‘psychiatrische stoornissen’ heb ik met bijzonder veel belangstelling gevolgd. Juist een maand eerder was mijn diagnose ‘eenmalige depressie’ omgezet in ‘bipolaire stoornis type 2’. Een GAF score -een maatstaf voor algeheel functioneren- van 45. De andere drie assen van mijn DSM diagnose bleven leeg. Ik had geen persoonlijkheidsproblematiek, lichamelijk mankeerde ik niets en sociaal had ik alles nog op een rijtje.
Deze GGz termen kunnen interpreteren en mijn ‘handboek psychiatrie’ kunnen ontcijferen was opeens niet meer een medische vaardigheid, maar een vaardigheid om mijn nieuwe leven te begrijpen. De diagnose had mijn leven voorgoed veranderd, jaren later leerde ik hoe heftig voorgoed was.
Tijdens de colleges werd uitgelegd dat mensen als ze eens een psychiatrische stoornis krijgen, voorgoed kwetsbaar zijn. Er werd gesproken over synapsen en zenuwbanen. De afwijkingen in de prefrontale cortex, inzichtelijk gemaakt met MRI-plaatjes. Zowel psychotherapie als medicatie kunnen die synapsen en zenuwbanen zodanig beïnvloeden dat de activiteit weer normaal wordt. Maar eenmaal beschadigd ben je kwetsbaarder. Na één depressie valt dat allemaal wel mee, maar na twintig kun je er vrij zeker vanuit gaan dat nummer eenentwintig vanzelf weer komt.
Mijn bipolaire stoornis is inmiddels omgezet in een ‘bipolaire stoornis type 1, rapid cycling’. En ook op de andere assen die ik tegenwoordig goed mee. Zo heb ik persoonlijkheidsproblematiek, red ik het sociaal wat minder en heb ik een traagwerkende schildklier cadeau gekregen van mijn lithium. Mijn GAF is 55, dat dan weer wel.
Tegenwoordig werk ik in een herstelgerichte organisatie. We denken niet in diagnoses, niet in beperkingen en al helemaal niet in GAF-scores. Je komt er om je talenten en je passies te volgen. Je komt er om te ontdekken wat je mogelijkheden zijn en wat je nodig hebt om verder te groeien. Ons grootste succes is als wij onze vrijwilligers zo snel mogelijk kwijt zijn.
Ik heb inmiddels ruim meer dan twintig depressies gehad, dus de volgende gaat heus wel komen. Maar elke sombere periode, hoe zwaar en dodelijk ook, zal leiden tot meer vaardigheden, meer talenten en nog meer passie voor mijn vak.